Dấu ấn thời đại của James Bond
Cho dù vào vai lâu dài hay thoáng chốc, những gương mặt khoác lên mình bí danh điệp viên 007 trên màn ảnh đều ít nhiều phản ánh từng giai đoạn xã hội mà họ sống.
Công chúng lần đầu biết tới James Bond qua cuốn tiểu thuyết đầu tiên về 007 mang tên Casino Royale (1953) của Ian Fleming. Tác giả đã nhào nặn hình tượng điệp viên dựa trên hình dung và tiếp xúc của ông với những mật vụ và lính biệt kích lão luyện khi ông còn làm việc cho Tình báo Hải quân Anh trong Thế chiến II.
Trên trang giấy, Bond được mô tả là một người đàn ông khoảng 30 tuổi, cao 1,82 m, nặng 76 kg. Anh ta có một vết sẹo dài 7 cm trên má phải, với mái tóc đen cắt ngắn và một lọn tóc cong thường rủ xuống trán như một dấu phẩy. Anh lái một chiếc Bentley và hút tới 70 điếu thuốc lá cao cấp mỗi ngày.
Có 6 diễn viên từng vào vai James Bond.
James Bond của Fleming sở hữu niềm đam mê bất tận với xe hơi, khẩu vị tinh tế với cả đồ ăn lẫn phái đẹp. Sau này, nhà văn cho rằng tác phẩm văn học nổi tiếng nhất của ông “là sản phẩm của thời đại”.
Hơn 7 thập kỷ sau, thời đại mà Ian Fleming sống đã trôi vào quá khứ. Những thời kỳ khác nhau thay phiên thử thách Bond và các giá trị mà người hùng này đem lại. Thế chiến II qua đi, Bond thấy mình đứng giữa nhộn nhạo của cuộc Chiến tranh Lạnh. Vài chục năm sau, sự nổi lên của các băng đảng ma túy bất hảo hay mối đe dọa từ bọn khủng bố lại thêu dệt nên một thời kỳ mới.
Các diễn viên đóng vai James Bond trên màn ảnh rộng cũng vậy. Mỗi người có cách phản ánh thời kỳ riêng thông qua hình tượng người hùng. Họ ghi dấu ấn cá nhân vào nhân vật, đồng thời tham gia vào dòng chảy lịch sử, văn hóa vốn rộng lớn hơn nhiều không gian rạp chiếu phim.
Sean Connery - 007 của thời kỳ Chiến tranh Lạnh
Khi Sean Connery được chọn vào vai 007 cho Dr. No (1962) - bộ phim chuyển thể đầu tiên khởi động thương hiệu điện ảnh, Ian Fleming không thể nở nụ cười mãn nguyện. Ở tuổi 32, Connery phù hợp với tuổi tác và thể chất của nhân vật. Nhưng ông khi ấy chỉ là một diễn viên gần như vô danh, chưa nói đến việc là một vận động viên thể hình nghiệp dư.
Sean Connery là diễn viên đầu tiên vào vai James Bond trên màn ảnh rộng.
Trong hình dung của Fleming, Bond phải là người thanh lịch, có học thức và phong cách, tức ai đó giống như David Niven, chứ không phải một gã Scotland cục mịch. Rõ ràng, nhà văn đã đánh giá thấp nam diễn viên. Nhiều năm sau, ông thậm chí thừa nhận không thể tưởng tượng nổi người khác sẽ đảm nhận vai diễn ngoài Sean Connery. Ông đã viết lại truyện để bổ sung vào tình tiết cha của 007 là người Scotland.
Ngay từ đầu, Connery đã là một Bond quyến rũ hơn, táo bạo hơn, và dữ dội hơn những gì Fleming hình dung khi ngồi sau chiếc máy đánh chữ. Vào đầu những năm 1960, điều này hoàn toàn phù hợp. Anh ấy giết người, cặp kè với hết phụ nữ này đến phụ nữ khác mà không mảy may nghĩ ngợi.
Đa số kẻ thù của James Bond do Connery thể hiện đều có liên quan tới phương Đông.
Năm bộ phim 007 mà Sean Connery thủ vai chính đều thấp thoáng nỗi sợ cơn đe dọa từ phương Đông. Dr. No ra rạp 5 năm sau khi vệ tinh Sputnik được phóng lên. Cuộc chạy đua khoa học, không gian, vũ trang giữa hai cực Đông - Tây ngày càng được đốt nóng.
Trong khi đó, From Russia with Love (1963) ra đời chỉ hai năm sau khi bức tường Berlin được dựng lên, và một năm sau cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba. SPECTRE (Tổ chức tình báo đặc biệt chuyên khủng bố, trả thù và tống tiền) thì không khác gì hình dung của phương Tây về Liên Xô khi ấy.
Connery tiếp tục đối đầu với SPECTRE trong Thunderball (1965) và You Only Live Twice (1967) năm 1967 sau khi tổ chức này đánh cắp đầu đạn hạt nhân và chiếm đoạt một viên nang vũ trụ. Trước khi chuyển vai trò 007 cho George Lazenby, ngôi sao người Scotland đã xác lập hình tượng người hùng của thời kỳ Chiến tranh Lạnh mỗi khi giương khẩu súng lên vì nước Anh.
George Lazenby - James Bond người Australia với dấu ấn ngắn ngủi
Với nhiều người, Bond của Lazenby không khác gì một chú thích lệch tông, hay chính xác hơn là một sự thay thế vội vàng và thoáng qua. Đây là James Bond đầu tiên không được sinh ra tại Anh quốc và cũng là 007 có thời lượng màn ảnh ít nhất với chỉ một tác phẩm duy nhất.
Nhưng nhiều fan ruột của James Bond cho rằng màn trình diễn của Lazenby trong On Her Majesty's Secret Service (1969) đã bị đánh giá thấp hơn thực tế. Là một người mẫu quảng cáo tại Australia, George Lazenby có kiểu sỗ sàng không thường thấy ở các ngôi sao diễn viên bóng bẩy Anh Quốc. Khi tham gia bộ phim, ông từng đấm vào mặt một điều phối viên đóng thế trên trường quay.
George Lazenby chỉ có duy nhất một lần vào vai James Bond. Đó là bộ phim đầy bi kịch.
Lazenby không thể đọc những câu thoại khô khan với dáng vẻ tự tin như Connery, nhưng cú đấm của ông thì uy tín hơn. Vào cuối những năm 1960, một thế hệ nam giới trẻ tuổi tìm thấy sự giải tỏa trong việc bộc bạch khía cạnh cảm xúc của mình thay vì kìm nén như thời cha chú. Một Lazenby bốc đồng, phức tạp là thứ khán giả cảm thấy kết nối.
Nếu như 007 của Connery đối xử với phụ nữ như “đồ dùng một lần”, thì Bond của Lazenby có tình cảm sâu đậm với nữ bá tước Tracy di Vicenzo đến mức kết hôn với cô ấy! Đó là sự ràng buộc hiếm hoi trong thế giới của James Bond.
Roger Moore và một thập niên thương mại
Sau màn tái xuất chóng vánh của Connery với Diamonds Are Forever (1971), ê-kíp sản xuất của 007 quay lại với gương mặt mà họ vẫn nhắm đến bấy lâu. Roger Moore hóa ra là phiên bản trái ngược của Connery: dịu dàng, ngốc nghếch, hoàn toàn trái ngược với sự dữ dội và đen tối của người tiền nhiệm. Moore được thiết kế riêng cho một thập niên thương mại hóa. Khi Chiến tranh Lạnh lắng xuống, những vấn đề chính trị nhường chỗ cho các giá trị văn hóa.
Roger Moore là diễn viên tham gia nhiều phim 007 nhất.
Trong bảy bộ phim 007 từ năm 1973 đến năm 1985, James Bond của Roger Moore còn đối mặt với các vấn đề mới như môi trường, giải trừ vũ khí hạt nhân, ngành công nghiệp vi mạch... Chẳng hạn, đánh dấu lần đầu ra mắt của Roger Moore, Live and Let Die (1973) không phải là một tác phẩm thuyết phục do cố gắng pha trộn thể loại điệp viên với dòng phim khai thác hình tượng người da màu.
Giai đoạn này, loạt 007 đánh dấu sự tận dụng “trend” văn hóa đặc trưng bởi bầu không khí vui vẻ, nhẹ nhàng. Nhân vật chính được trao những đồ chơi công nghệ tân tiến. The Man with the Golden Gun (1974) vay mượn yếu tố kung fu hậu Lý Tiểu Long. Trong khi đó, Moonraker (1979) ăn theo cơn sốt Star Wars và đưa James Bond ra ngoài vũ trụ.
Hai năm ngắn ngủi của Timothy Dalton
Trong A View to a Kill (1985), Roger Moore đã 57 tuổi và không còn khả năng đảm đương các cảnh hành động mạo hiểm. Ở tuổi 41, Timothy Dalton là gương mặt trẻ trung hơn so với Moore, nhưng vẫn quá 10 tuổi so với hình dung ban đầu của Ian Fleming. Giai đoạn Dalton hóa thân thành James Bond, truyền thống ngủ với hàng loạt phụ nữ được sửa đổi khi thế giới đang phải đối mặt với hệ lụy từ cuộc khủng hoảng do HIV-AIDS gây ra.
Timothy Dalton không thể hoàn thành hợp đồng ban đầu với loạt 007.
Doanh thu The Living Daylights (1987) của Timothy Dalton vượt qua hai phim trước đó của Moore, nhưng phần phim thứ hai - Licence to Kill (1989) - lại không đạt được thành tích như thế. Là một fan của tiểu thuyết gốc, Dalton cố gắng tái hiện các khía cạnh nhân vật bám sát nguyên tác hết mức.
007 của ông vô tình trở thành một mật vụ bất đắc dĩ, người không phải lúc nào cũng thích những nhiệm vụ được giao. Giống như đàn em sau này là Daniel Craig, James Bond của Dalton có những mặt tối, khắc nghiệt hơn vẻ tươi sáng của Roger Moore. Điều này từng khiến một số nhà phê bình lẫn khán giả chỉ trích khi loạt 007 bỗng thiếu sự hài hước.
Bộ phim thứ ba mà đáng lẽ Dalton sẽ tham gia trong hợp đồng kéo dài ba tác phẩm bị ảnh hưởng bởi các vụ kiện tụng của hãng MGM. Nam diễn viên quyết định không trở lại và nhường vị trí cho một gương mặt mới.
Một 007 bảnh bao của Pierce Brosnan
Nhà sản xuất từng muốn cái tên này trở thành người thay thế êm đẹp cho Roger Moore, nhưng Pierce Brosnan lại không thể rút khỏi hợp đồng với loạt Remington Steele tại thời điểm đó.
Remington Steele đã chứng minh rằng Brosnan trông thật tuyệt trong bộ vest, nhưng chúng ta đang nói tới James Bond. Ngoài việc ăn mặc đẹp, nam diễn viên người Ireland còn phải chứng minh nhiều hơn thế.
Pierece Brosnan đem tới hình ảnh lịch lãm cho James Bond.
Thập niên 1990, James Bond của Brosnan phải chiến đấu với những kẻ thù mới mẻ, vô định hơn, thay vì đối tượng thù địch ở phía Đông của châu Âu như trước kia. Trong GoldenEye (1995), kẻ thù hóa ra không phải SPECTRE, mà lại nảy sinh ngay trong lòng MI6. Hai năm sau, kẻ xấu của Tomorrow Never Dies (1997) là một ông trùm truyền thông.
Mãi tới Die Another Day (2002), một phản diện truyền đời trong mắt Hollywood - Bắc Triều Tiên - mới được khai thác.
Daniel Craig và sự trở lại của James Bond lạnh lùng
Tưởng như nét phong trần mà Sean Connery đem đến cho James Bond đã theo ông rời khỏi màn ảnh, thì Daniel Craig đã đem chất tàn bạo, quyết đoán ấy trở lại. Craig không sở hữu kiểu hành động hoa mỹ lịch lãm như Brosnan. James Bond tóc vàng đầu tiên thích nói chuyện bằng nắm đấm, và đó là những nắm đấm máu me, quyết đoán.
Daniel Craig giống như sự tổng hòa của các phiên bản Bond trước đây với vùng chiến đấu màu xám.
Bond của Daniel Craig có sự mơ hồ về đạo đức khi bước sang thế kỷ XXI. Thế giới không còn là hai thái cực đen - trắng như thời thế chiến. Khái niệm đúng sai nay trở thành vùng xám dành cho 007
Ở Craig có sự cứng rắn cứng rắn của Connery, chủ nghĩa lãng mạn đầy ám ảnh của Lazenby, sự hờ hững của Moore, sự kiên định của Dalton và nét quyến rũ của Brosnan. Ngay cả kẻ thù mà 007 của Craig phải đối mặt cũng là sự tổng hòa của các phản diện trước đây, tiêu biểu là Blofeld (Christoph Waltz) trong Spectre (2015).
Với No Time to Die, James Bond đứng trên lằn ranh của một kỷ nguyên mới. Đây là bộ phim cuối cùng của Craig trên tư cách là 007, và vẫn chưa ai biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Thế giới bên ngoài những bộ phim dường như đang thay đổi nhanh hơn, với chu kỳ khó đoán hơn bao giờ hết.
Thật khó để dự đoán 007 tiếp theo trên màn ảnh sẽ ra sao. Tuy nhiên, có một điều chắc chắn rằng, anh ấy, hay thậm chí cô ấy, sẽ là đại diện cho thời đại của chính họ, và phản ánh sự biến đổi của văn hóa, lịch sử.
Tin liên quan:
>> 6 siêu sao từng từ chối vai 007
>> '007: No Time to Die' oanh tạc phòng vé quốc tế với 119 triệu USD