Đầu bếp Jack Lee từng từ bỏ cơ hội đến Pháp vì vợ con

Jack Lee chia sẻ nhiều tâm tư về mẹ và gia đình cũng như ảnh hưởng của họ đến con đường sự nghiệp của anh.

Gia đình luôn là ưu tiên hàng đầu

- Anh có ước mơ và theo đuổi nghề đầu bếp từ khi còn rất nhỏ. Anh có thể chia sẻ lý do vì sao có sở thích đặc biệt này?

- Năm 9 tuổi, tôi cùng cô ruột rời Việt Nam. Sau 4-5 tháng lênh đênh trên biển và ở trại tập trung, chúng tôi mới tới được Mỹ. Chân ướt chân ráo đến một đất nước xa lạ, cô phải làm một lúc 3-4 công việc để có thể duy trì cuộc sống cho bản thân, cho tôi và một đứa em họ khác. Vì thế, tôi dù còn rất nhỏ nhưng buộc phải tự thân vận động, không thể dựa dẫm vào ai. Đi học về là phải tự dọn dẹp nhà cửa và nấu nướng. Năm 11-12 tuổi, tôi đã trở thành bếp trưởng của gia đình. Hồi đó, tất cả những công thức nấu ăn của tôi đều là học từ mẹ. Từ năm 6 tuổi, tôi đã yêu thích nấu ăn và có thể nói, mẹ là người thầy đầu tiên của tôi.

Tôi nghĩ rằng, niềm đam mê với ẩm thực của tôi bắt nguồn từ niềm vui trong gian bếp khi được nấu ăn với mẹ và các em. Một phần khác cũng là do hoàn cảnh xô đẩy (cười). Dù mẹ không thể sang Mỹ cùng tôi lúc đó nhưng những ký ức về món ăn của mẹ và niềm hạnh phúc trong gian bếp gia đình đã nuôi dưỡng tình yêu của tôi với nghề đầu bếp. 

Jack Lee (áo trắng) và mẹ (áo đen) chụp ảnh kỷ niệm cùng người thân. Ảnh: NVCC.

- Như anh chia sẻ, cảm hứng nấu ăn của anh xuất phát từ mẹ. Vậy thói quen cũng như khẩu vị trong những món ăn mẹ nấu có ảnh hưởng như thế nào đến phát triển sự nghiệp của anh?

- Ảnh hưởng nhiều chứ! Mẹ nấu ăn rất giỏi và tôi rất biết ơn bà. Tại sao tôi cảm thấy mình đặc biệt hơn? Chính là vì tôi có sự biết ơn đó. Nhiều đầu bếp họ chỉ biết nấu, chứ họ không biết lý do tại sao phải nấu như vậy. 

Nói đi cũng phải nói lại, tôi là người Việt gốc Hoa, nên tôi thưởng thức được ẩm thực của cả hai nước. Từ năm 8 tuổi, tôi đã có thể hiểu được các loại gia vị, nước mắm, xì dầu là như thế nào nên khi đến Mỹ, không còn mẹ ở bên thì tôi tự mày mò sáng tạo các món. Mẹ với tôi rất thân nhau và tôi cũng hỏi mẹ nhiều thứ khi nấu nướng. Những năm 1980, muốn gọi về cho mẹ phải mua thẻ điện thoại rất đắt mà nhiều khi còn vớ phải cái thẻ lỗi không dùng được. Viết thư cho mẹ cũng phải 5-6 tháng mới tới nơi chứ không như bây giờ. Dù không được sống chung với mẹ nhiều nhưng tôi và mẹ luôn có sự kết nối trong tâm hồn ẩm thực. 

- Ngày đầu qua Mỹ, anh đã phải trải qua rất nhiều vất vả. Khi đó, động lực nào giúp anh có thể vượt qua?

- Động lực lớn nhất là việc phải gửi tiền về cho mẹ và các em. Chính tình thương yêu và trách nhiệm với gia đình đã giúp tôi đứng vững. Sáng tôi đi học, chiều lại phải đi làm chạy bàn ở nhà hàng. Dù vất vả nhưng nhờ đó tôi học được cách nấu nhiều món. Bạn biết đấy, đầu bếp họ rất nóng tính, mắng chửi hoài. Họ kéo tóc, đẩy đánh, tôi cũng phải chịu vì khi đó ba mất, mẹ cũng khó khăn, tôi phải tìm mọi cách để có tiền gửi về cho gia đình. Tôi nghĩ mình phải học để có cái nghề và thực sự thì tôi cũng thích nấu nướng. Vì vậy, tôi đã nhẫn nhịn và cố gắng. Tôi là người không bao giờ bỏ cuộc. Dù có khó khăn mấy tôi cũng cố gắng vượt qua.

Thực sự, việc rời xa Việt Nam không phải là sự lựa chọn của tôi mà do hoàn cảnh lúc bấy giờ. Sang Mỹ, tôi khóc suốt và từng nghĩ tại sao mẹ bỏ mình, hay là mẹ không thương mình. Nhiều lúc không biết phải sống như thế nào. Nhưng rồi tôi cũng hiểu, mẹ buộc phải làm vậy là muốn tốt cho tương lai của tôi. Đâu có mẹ nào lại muốn xa con!

- Ngoài công việc ở quán ăn, anh có từng phải làm gì khác ở Mỹ để kiếm thêm tiền?

- Tôi nhớ giai đoạn đó, em trai ở Việt Nam bị ốm, phải đi viện nên nhà cần nhiều tiền hơn. Vì thương mẹ thương em nên tôi đã đi bán máu để kiếm thêm tiền gửi về nhà. Nhỏ xíu và thiếu dinh dưỡng mà lấy máu nhiều nên tôi xanh lét như tàu lá. Cũng may là tôi còn có sức khoẻ nên không đổ bệnh.

- Có thể cảm nhận rõ, anh là người sống rất tình cảm và hết lòng vì gia đình. Sau nhiều năm xa cách, anh đã có dịp đoàn tụ đông đủ với mẹ và các em?

- Mẹ tôi hiện đang ở Australia với em gái. Các em trai của tôi, người ở Việt Nam, người ở Mỹ nên chưa có dịp tụ họp đông đủ cả nhà. Tôi dự định hết Covid, sẽ đưa mẹ và các em qua Mỹ, đoàn tụ với cả họ hàng bên nội luôn. 

Tôi từng cùng vợ con qua Australia và ở chơi với mẹ 2 tuần. Mẹ vui lắm! Mẹ tôi thích ăn món Âu nên khi qua đó là tôi vào bếp làm các món mẹ thích. Có hôm chơi casino thắng được 800 USD, tôi bảo mẹ thích ăn gì mời ai con đãi. Thế là mẹ gọi đến 45 người quen, họ hàng đến nhà, tôi hết hồn luôn nhưng vẫn hoàn thành nhiệm vụ (cười).

Mẹ tôi cũng là một người rất vui tính. Nhưng từ khi bố mất bà đã rất vất vả, một mình nuôi các con khôn lớn, vừa phải làm cha vừa phải làm mẹ. Tôi rất biết ơn và tôn trọng bà. Đến giờ, tôi và mẹ vẫn thường xuyên gọi điện nói chuyện, tâm sự như hai người bạn vậy.

- Cuộc sống trải qua rất nhiều thăng trầm nhưng luôn thấy anh tươi vui, lạc quan, không ngừng phấn đấu. Nhờ đâu anh có được sự tích cực này trong cuộc sống?

- Tôi luôn nghĩ phải sống hết mình mỗi ngày, luôn vui vẻ, sôi động. Mình là người tự tạo ra hạnh phúc của bản thân và đừng để ai cướp mất điều đó. Tôi cảm ơn Chúa vì đến giờ mình vẫn đang sống tốt, có gia đình để yêu thương. Câu chuyện về cuộc đời tôi chính là lòng biết ơn! Tôi biết ơn nước Việt Nam, biết ơn mẹ, biết ơn cô, biết ơn những người thầy đã dạy dỗ mình. Tôi biết ơn... nước mắm vì nhờ có nó mà tôi nổi tiếng. Và tôi luôn muốn giới thiệu ẩm thực Việt Nam, gia vị của Việt Nam tới với bạn bè quốc tế. 

Thực sự, ai cũng có những lúc yếu lòng chứ. Như tôi thì buồn vì xa gia đình, rồi làm ăn kinh doanh vất vả, nhiều khi thua lỗ nữa. Nhưng tôi chỉ muốn mọi người nhìn thấy một Jack Lee vui vẻ, lạc quan. Tôi không muốn làm phiền gia đình bởi những vấn đề cá nhân của mình.

- Nhưng cũng phải có ai đó để anh tâm sự những khi bế tắc chứ?

- Thường là tôi tâm sự với Lisa (tên vợ Jack Lee), và vài người bạn thân. 

- Anh có thể chia sẻ một chút về vợ và các con?

- Tôi và Lisa gặp nhau ở trường cao đẳng (Có một giai đoạn, Jack Lee học trường Y nhưng rồi bỏ dở để theo đuổi nghề đầu bếp). Khi đó, tôi 19 tuổi và khá nổi tiếng ở trường vì dạy cho các bạn trai cách nấu ăn để... cưa gái. Đôi khi là tôi nấu hộ luôn và lấy thù lao 5 đến 10 USD cho một món. Vợ tôi học cùng trường nên cũng nghe tên và dần dà thì gặp gỡ và yêu nhau. 

Jack Lee và vợ con. Ảnh: NVCC.

Gia đình tôi hiện sống ở Mỹ. Con trai lớn đang học đại học ngành Báo chí, còn con gái 14 tuổi thì rất đam mê nấu ăn. Bé có thể nấu được một bữa tiệc hoàn chỉnh cho mấy chục người. Có những món con gái còn dạy lại cho tôi nữa. Từ khi 3 tuổi, tôi đã dạy cho con gái làm quen với các nguyên liệu rau củ quả và nói về giá trị dinh dưỡng của nó. Từ đó mà con hiểu và yêu thích ẩm thực cũng như ăn uống lành mạnh, tốt cho sức khoẻ.

- Đối với nhiều người, khoảng cách địa lý là một vấn đề rất lớn làm phai nhạt tình cảm gia đình. Anh đã làm thế nào để có thể duy trì sợi dây kết nối với bà xã?

- Ngày trước khi chưa có Covid, thường cứ 2 tháng tôi lại về Mỹ một lần thăm vợ con và làm thêm một số việc để kiếm thêm thu nhập. Nhưng do dịch bệnh nên hơn 1 năm rồi tôi không được gặp gia đình. Có những lúc vợ tôi cũng rất buồn và nản lòng, thậm chí lo lắng tôi sẽ có người khác ở Việt Nam. Đã có lần cô ấy đề nghị chia tay! Nhưng rồi hai chúng tôi đã cùng bình tĩnh ngồi lại để giải quyết vấn đề. Tôi hiểu vợ mình đã phải hy sinh rất nhiều để tôi có thành công như hôm nay. Vì thế tôi luôn làm mọi điều để cô ấy có thể yên tâm và tin tưởng vào chồng mình. Hai chúng tôi ngày nào cũng nói chuyện để biết được tình hình của nhau và các con. Vì vậy mà tình cảm gia đình luôn được gắn kết.

Tôi nói với Lisa: "Anh sẽ không bao giờ rời xa em vì bất kỳ một người phụ nữ nào khác”. Có lẽ tính tôi là vậy. Tôi đã yêu ai thì rất trung thành, không bao giờ phản bội.

Thời gian này, Lisa rất vất vả vì cô ấy là dược sĩ - những người trên tuyến đầu chống Covid. Tôi rất lo lắng và luôn dặn cô ấy phải cẩn thận hết mực để bảo vệ sức khoẻ.  

- Đã có khi nào anh phải từ bỏ hay thay đổi một quyết định quan trọng trong cuộc đời mình vì vợ con?

- Ngày trước, tôi có cơ hội đến Pháp làm việc nhưng nếu nhận lời là phải đi vài năm và bỏ lại vợ con ở Mỹ. Tôi đã từ chối vì nếu đi là mình mất gia đình. Đối với tôi, gia đình là quan trọng nhất và phải gìn giữ. Còn cơ hội công việc sẽ lại đến thôi, không phải lúc này thì là lúc khác, không quan trọng.

Tôi phải cảm ơn người đã chê món ăn của mình

- Là một đầu bếp nổi tiếng, từng nấu ăn cho sao Hollywood như Angelina Jolie, Oprah Winfrey, anh đã quá quen với những lời khen tặng. Nhưng nếu có người chê món ăn của anh không ngon, anh sẽ nói gì với họ?

- Thành thật mà nói là có người chê chứ. Lần đầu về Việt Nam, tôi làm món Âu, nấu mất 6 tiếng để ra một được bát nước sốt nhưng khách hàng không thích và gọi hỏi nước tương với ớt. Từ đó, tôi bắt đầu suy nghĩ lại, rằng mình không phải nấu cho sở thích của bản thân mà nấu cho nhu cầu của khách hàng. Tôi đã đóng cửa nhà hàng 3 ngày, đi chợ Bến Thành, ăn thử mọi thứ ở đó và ra được món mới của mình. Một thực tế là mình phải hiểu khẩu vị địa phương thì mới có thể thành công. Vì thế, mình phải thay đổi chứ không thể bắt người ta chấp nhận món của mình. Món ăn của tôi bị chê nhưng tôi rất cảm ơn người khách đó. Nhờ có anh ấy mà tôi thức tỉnh.

- Anh thường dùng nước mắm trong quá trình chế biến một số món Âu và coi đó như “độc chiêu” riêng. Hầu hết khách hàng đều dành lời khen cho việc sử dụng gia vị này của anh. Nhưng tôi tò mò, liệu có ai từng phản ứng với “mùi lạ” trong món ăn mà anh sử dụng nước mắm? 

- Họ không thể có cơ hội để phàn nàn! Bởi vì tôi có cách của mình. Ở Việt Nam nước mắm thường cho sau cùng nhưng tôi thì làm khác. Tôi nấu nước mắm trước để giữ vị ngọt tự nhiên và khử hết mùi. Nếu có thêm hoa quả đun cùng nữa thì sẽ tạo được một dung dịch gia vị rất tuyệt. Do đó không ai nhận ra mùi nước mắm khi tôi cho vào đồ ăn.

Tôi luôn muốn quảng bá đồ ăn Việt Nam ra thế giới bởi vì nguyên liệu của mình rất ngon, rau củ đa dạng tuyệt vời, hải sản tươi sống... Tuy nhiên, chúng ta cần phải thay đổi cách nấu, cách nhìn nhận về đồ ăn. Chúng ta cần phải ăn uống và nấu nướng lành mạnh hơn. Đó là lý do vì sao tôi về Việt Nam và kết hợp cùng bác sĩ Diệp xây dựng một chương trình ẩm thực tốt cho sức khoẻ, nâng cao đề kháng để có thể phòng chống Covid.

Tôi rất biết ơn Việt Nam! Việt Nam đối với tôi là cái duyên, là cội nguồn, là đất mẹ. Tôi mất rất nhiều thứ vì Covid, nhưng mọi người cũng vậy. Nên thời gian này tôi không vội vàng. Có lẽ trong tương lai tôi sẽ ở lại đây!

Tôi coi mình là người phục vụ, nấu ăn bằng cả trái tim, tình yêu và sự biết ơn đối với đất nước của mình. Đó là điều tạo nên sự khác biệt giữa Jack Lee với các đầu bếp khác.

- Nếu không làm đầu bếp, liệu anh sẽ làm nghề gì khác?

- À, nếu không làm đầu bếp thì chắc tôi sẽ làm phi công. Ngày xưa nhìn thấy mấy anh phi công trên phim cao to, đẹp trai nên thích lắm. Nhưng mình thấp bé nên thôi từ bỏ (cười).

Cảm ơn những chia sẻ của anh Jack Lee!